Speciale aandacht voor vrouwelijke veteranen bij de Nederlandse Veteranendag

Gwenda Nielen

 

Voordat het programma in de Ridderzaal van start gaat, ontvangt vicepremier de Jonge, samen met de minister en staatssecretaris van Defensie, de hoogbejaarde veteraan Mimi Verkaik (96), die van 1946 -1949 werd ingezet in Nederlands-Indië. Aan tafel zit ook veteraan Maaike Hoogewoning, winnaar van de Witte Anjer Prijs. Maaike werd ingezet als operatieassistent in vijf missies en is nog in actieve dienst bij Defensie. Aanwezig in de Ridderzaal zijn ook militair arts Antoinette van der Ven, ingezet in Pakistan en Libanon veteraan Annelies Wijkmans. Annelies werd als eerste vrouw uitgezonden naar Libanon en was later verantwoordelijk voor de militaire vrouwen van de Koninklijke Landmacht.

Bij de medaille-uitreiking op het Binnenhof staan alle te decoreren vrouwen bij elkaar en op de eerste rij van het detachement en spreekt de minister van Defensie onder andere over hen. Daarna, in het defilé voor Z.M de Koning, loopt een speciaal voor deze gelegenheid samengesteld detachement van vrouwelijke luchtmacht veteranen. Ook de Koninklijke Marine loopt mee met een detachement vrouwelijke veteranen. Daaronder de 95-jarige Francine Cools die ingezet was in Nederlands-Indië.

Als het gaat over de viering van 75 jaar vrouwen bij de Krijgsmacht, komt één naam sterk naar voren: Annelies Wijkmans. Annelies is de eerste Nederlandse vrouwelijke militair die in 1979 vanuit de Militaire Vrouwenafdeling (MILVA) op uitzending gaat naar Libanon, een mijlpaal. Maar volgens Annelies moeten we niet vergeten dat er meer vrouwen aanwezig waren: “Ik ben dan wel de eerste vrouwelijke militair, maar ik was zeker niet de eerste vrouw die daar werkte. Er waren veel vrouwen van de plaatselijke bevolking die hielpen.” Op uitzending werkt Annelies als voedsel officier, waarmee zij zorg moest dragen voor de voedselvoorziening voor alle UNIFIL-detachementen in Naqoura. Annelies keert in december 1979 terug naar Nederland, om twee jaar later nogmaals op missie naar Libanon te gaan. In 1997 stopt Annelies na dertig jaar dienst. Na haar diensttijd blijft Annelies zich inzetten voor vrouwelijke militairen en wordt ze vicevoorzitter van de Vereniging voor Vrouwelijke Militairen.

De 75 jaar is zeker een mijlpaal, maar als het aan veteraan Gwenda Nielen (39) ligt, zijn we er nog niet: “Het is helaas een feit dat we in 2013 meer vrouwen in de top hadden dan nu. Er lopen veel talentvolle vrouwen rond, maar die vinden niet hun weg omhoog.” Zelf ging Gwenda vanuit de KMA naar de Luchtmobiel, waar de fysieke eisen erg hoog zijn. Ze kreeg vaak de vraag of ze het wel zeker wist, maar liet zich niet ontmoedigen. “Het mentale component was makkelijker voor mij omdat ik me als vrouw überhaupt al meer moest bewijzen. Mijn drive was heel erg groot.” Later werd ze uitgezonden naar Afghanistan en Irak. Tegenwoordig maakt ze zich hard voor vrouwen bij Defensie. Gwenda vindt het belangrijk weg te blijven bij het stereotype beeld en wil juist de diversiteit laten zien en benutten. “Er moeten echt drastische maatregelen worden genomen om vrouwen en anderen die buiten het 'normbeeld' vallen beter binnen de organisatie te positioneren en waarderen.” Lees het volledige verhaal van Gwenda op de website van Veteranendag.

Maaike Hoogewoning, zelf veteraan, wint dit jaar de Witte Anjer Prijs. Met deze publieksprijs van het Nationaal Comité Veteranendag wordt iemand in het zonnetje gezet die zich extra inzet voor veteranen. Maaike werd verkozen uit 100 nominaties. Naast haar reguliere baan bij Defensie is ze actief als gastdocent bij Veteraan in de Klas, treedt ze vaak op als spreekster en schreef ze vorig jaar een boek over haar ervaringen in Afghanistan: Oorlog in de Operatiekamer. Voorzitter van het Nationaal Comité Veteranendag Jaap Smit: “Maaike slaat een brug tussen de samenleving en veteranen. Door haar ervaringen overal te delen, op scholen, tijdens conferenties, op universiteiten, als lid van de ambassadeurspool van Defensie en door het uitbrengen van haar boek, brengt zij veteranen en de samenleving dichter bij elkaar. Daarmee draagt Maaike wezenlijk bij aan het vergroten van maatschappelijke erkenning en waardering voor veteranen.”

Luister naar het verhaal van Maaike of lees het volledige verhaal op de website van Veteranendag.

Nederlandse Veteranendag wordt op 29 juni geopend met een ceremonie voor genodigden in de Ridderzaal in bijzijn van Z.M. de Koning, viceminister-president De Jonge en minister van Defensie Bijleveld. Daar staan verhalen van veteranen centraal, zoals dat van Erik Krikke, voormalig OK-assistent in Afghanistan, Bosnië-veteraan en gastdocent op vele scholen. Of het verhaal van Jackson Rodrigues da Cruz, Bosnië-Veteraan, gastdocent bij Veteraan in de Klas en beveiliger. Ook de verhalen van Antoinette van de Ven, als militair arts ingezet in Pakistan en NL-Indië veteraan Henk Groenewegen krijgen een podium. Een groep van tien 80+ veteranen zijn als speciale gast bij het programma aanwezig, daaronder een van de oudste vrouwelijke veteranen en de eerste vrouwelijke Libanonveteraan.

 

Op het Binnenhof vindt aansluitend een medaille-uitreiking plaats aan ongeveer 80 veteranen die net terug zijn van een missie. Daaraan voorafgaand reiken de vicepremier, de minister en staatssecretaris van Defensie, de Inspecteur-Generaal krijgsmacht en de Commandant der Strijdkrachten vijf bijzondere onderscheidingen uit aan oudere en jongere veteranen. Verder krijgen zes militaire tolken de speciale Tolkenpenning uit handen van de minister van Defensie en bedankt zij de partner van een veteraan als representant van het thuisfront. Daarna start het Nationale Defilé van bijna 4000 veteranen, afgenomen door Z.M. de Koning. De hele dag is er een afwisselend programma op het Malieveld voor jong en oud met militaire voertuigen, sportieve attracties, een informatiemarkt, veteranenkunst en muziek. 

 

Op het grote podium Malieveld wordt een gevarieerd muziekprogramma geboden, beginnende vanaf 14.40 uur met optredens van ‘Tour of Duty’ bands die hebben opgetreden in missiegebieden. Het afsluitende concert wordt gegeven door de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ met zangeres Shirma Rouse. In het Plazatheater treedt om 15.45 cabaretier Javier Guzman op met een speciaal veteranenprogramma. 

De dertienjarigen Jeremy en Jayden, winnaars van de Kookwedstrijd Veteranendag 2019, zijn met hun hele klas uit Lelystad, eregast op Veteranendag. Door heel Nederland deden scholieren mee, met de opdracht een recept te bedenken voor een ‘come back meal’, een speciale welkomstmaaltijd om te vieren dat de veteraan terugkomt van missie. De winnaars kookten hun eigen versie van ‘Oma’s Stamppot’. Gastlessen van veteranen vormden de inspiratiebron voor de inzendingen. Jurylid Pierre Wind: “Ze hebben gewonnen door de totaliteit en het verhaal. Maar ook culinair, de stamppot met het zoetzuur was ongelooflijk. Dan denk je aan, thuis!” Jeremy en Jayden mogen met hun klas een boekje met de recepten overhandigen aan de Koning.

 

De Koninklijke Luchtmacht voert tijdens de Nederlandse Veteranendag op 29 juni een grote fly-past uit met 14 vliegtuigen en helikopters. Daaronder de F-16, Apache, Chinook en historische toestellen. De vliegtuigen vertrekken vanaf verschillende locaties en wachten op elkaar in aangewezen gebieden in het luchtruim in de omgeving van Den Haag. Vervolgens vliegen ze vanuit het noordoosten in formatie over de Hofvijver van het Binnenhof in Den Haag.

 

Het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) is hoofdpartner van het Nationaal Comité Veteranendag en ondersteunt financieel. Daarmee wordt campagne gevoerd voor het dragen van de witte anjer en worden educatieve projecten vernieuwd. Vanuit deze samenwerking besteedt de Nederlandse Veteranendag in 2019/2020 aandacht aan het thema ’75 jaar Vrijheid’ en de ‘Invictus Games’. Verder wordt het vfonds ondersteund in hun streven naar meer waardering voor andere uitgezonden geüniformeerden in overheidsdienst. Zoals politie en brandweer.

 

-----

Informatie over de Nederlandse Veteranendag: woordvoerder Koos Sol, 06-53958039 / sol@veteranendag.nl

Contact met veteranen/interviews: Lisa Schaeffer, 020-5205280 / 06-20836311 / lisaschaeffer@bkb.nl. Er zijn drie indrukwekkende video’s gemaakt van veteranen die hun verhaal vertellen. U kan de video’s hier downloaden. Ze mogen verspreid worden.

 

1. Accreditatie is nodig om gebruik te kunnen maken van de persfaciliteiten in de Ridderzaal (3), tijdens de medaille-uitreiking op het Binnenhof (4) en bij het defileerpunt aan de Kneuterdijk (5).

2. Accreditatie aanvragen is mogelijk tot 27 juni 15.00 uur. Aanmelden bij BKB: Kathelijne Niessen, 020-5205280 / kathelijneniessen@bkb.nl. Bij aanmelding s.v.p. naam, organisatie, medium, telefoon en e-mailadres doorgeven. Daarnaast aangeven tot welke locaties u toegang wenst.

3. Ridderzaal: Voor beeldmateriaal van de ceremonie in de Ridderzaal wordt een poolregeling toegepast. De NOS verzorgt het materiaal, aanvragen daarvoor tot 27 juni 12.00 uur bij de NOS, Jessica Stam, 035- 6772804. Voor de fotopers is een poolregeling vastgesteld. De volgende media kunnen een fotograaf aanmelden: ANP, Hollandse Hoogte, Reuters Thompson, AP, Getty Images, één royalty fotograaf.

4. Medaille-uitreiking Binnenhof: Op het Binnenhof is een prak voor pers opgesteld. Vrije toegang op het Binnenhof is niet mogelijk.

5. Defilé: De route van het defilé is, behoudens de aanwijzingen van de politie en regelingsautoriteiten, vrij te benaderen. Het meelopen tussen of achter de deelnemers is niet mogelijk. Op het defileerpunt aan de Kneuterdijk wordt voor camera/foto een gelegenheid (prak) op hoogte aangeboden, schuin tegenover het defileerpunt, naast de NOS-studio. Op tribune F, aan de andere zijde van de straat, is een beperkte gelegenheid voor fotografen die een andere invalshoek willen. N.B. heen-en-weer lopen/oversteken tijdens het defilé is niet mogelijk.

6. Malieveld: Het Malieveld is vrij toegankelijk, in de Infotent bij de ingang bevindt zich de persbalie. Nadere aanwijzingen ter plaatse.

7. Ophalen perspassen: Voor de Ridderzaal op 29 juni vanaf 08.30 tot uiterlijk 09.45 uur bij de bomcheckpoort ingang Plein/Mauritshuis. Alle overige perspassen op 29 juni vanaf 09.00 tot 13.00 uur bij de persbalie in de Infotent op het Malieveld.

 09:00 uur      Festivalterrein Malieveld open voor iedereen. Met o.a. ontmoetingsplekken voor veteranen, militaire voertuigen, boeken en kunst van veteranen, F16-simulator, informatiemarkt en Kids Corner met o.a. klimtoren en hindernisbaan.

09.45 uur       Aubade aan veteranen. Door orkest van de Nederlandse Spoorwegen en de militaire muziek krijgsmacht. Bij CS Den Haag en op de route naar het Malieveld.

10:15 uur        Ceremonie in Ridderzaal voor genodigden met o.a. Z.K.H. Willem-Alexander en vice-premier de Jonge. Te zien op beeldschermen bij het Plazatheater Malieveld.

11: 25 uur       Medaille-uitreiking Binnenhof voor genodigden. Uitreiking 5 bijzondere onderscheidingen, 1 thuisfront ereteken, 80 herinneringsmedailles voor

veteranen net terug van missie en zes tolkenpenningen voor militaire tolken.

13:20 uur        Fly-past met F16, Chinook, Apache, NH 90 en historische toestellen.

14:30 uur        Start optredens hoofdpodium Malieveld met Tour of Duty band Checkpoint en de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ met zangers Shirma Rouse.

15.45 uur       Optreden cabaretier Javier Guzman in Plazatheater Malievled.

17.30 uur        Einde programma Malieveld.

 

Voor meer informatie over Veteranendag en de overige activiteiten: www.veteranendag.nl / Facebook: @Veteranendag / Twitter: @NLVeteranendag / Instagram: @Veteranendag / Ook is de Veteranendag-app met alle informatie over de dag te downloaden in de app-store.